“สมุนไพรรักษาโรค” ต้องใช้ด้วยความรู้ เลือกใช้อย่างไรให้ถูกต้อง?

สมุนไพรรักษาโรค สิ่งที่หลาย ๆ คนเข้าใจว่ามาจากพืชหรือธรรมชาติ ทำให้รู้สึกถึงความปลอดภัย แต่บางครั้งการนำสมุนไพรมาใช้อย่างไม่ถูกต้องหรือไม่ถูกวิธี ก็อาจทำให้เกิดโทษต่อร่างกายได้เช่นกัน ซึ่งการเลือกใช้สมุนไพรให้ถูกต้องนั้น จำเป็นต้องอาศัยความรู้เพื่อประสิทธิภาพในการรักษาที่ดี

หลักในการเลือกใช้ “สมุนไพรรักษาโรค” หรือผลิตภัณฑ์สมุนไพร

1. ถูกต้น เนื่องจากสมุนไพรส่วนใหญ่มีชื่อพ้องหรือซ้ำกัน บ้างก็เป็นชื่อเฉพาะท้องถิ่น ที่อาจเรียกชื่อแตกต่างกันทั้งที่เป็นพืชชนิดเดียวกัน หรือบางครั้งชื่อเหมือนกันแต่เป็นพืชคนละชนิดก็มี เพราะฉะนั้นจะใช้สมุนไพรอะไรควรต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าถูกต้นจริง ๆ

2. ถูกส่วน ส่วนของพืชสมุนไพรแต่ละส่วนราก ดอก ใบ เปลือก ผล หรือเมล็ด หรือความสุก แก่ อ่อน ดิบของสมุนไพร อาจมีองค์ประกอบทางเคมีหรือสารสำคัญที่เหมือนหรือแตกต่างกันได้ หรือในพืชบางชนิดส่วนต่าง ๆ ของพืชอาจมีสารสำคัญที่เหมือนกันแต่มีปริมาณแตกต่างกัน เช่น ฟ้าทะลายโจร มีสารแอนโดรกราโฟไลด์ในส่วนใบมากกว่าลำต้น จึงทำให้ความแรงหรือประสิทธิภาพในการรักษาแตกต่างกันได้ หรือในพืชบางชนิดบางส่วนใช้เป็นยา แต่ก็บางส่วนมีพิษ ดังนั้นจึงควรระมัดระวังและศึกษาให้ดีก่อนใช้

3. ถูกขนาด แม้ว่าสมุนไพรหลายชนิดจะไม่อันตราย แต่ปริมาณหรือขนาดของการใช้ที่มากเกินไป ก็อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกายได้ โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่มีความทนต่อยาน้อยกว่าผู้ใหญ่ และระยะเวลาการใช้ ที่ไม่ให้ใช้ติดต่อกันนานเกินกว่าคำแนะนำที่กำหนด เพื่อให้ร่างกายได้พักและกำจัดยาออกจากร่างกาย และควรเลือกผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่มีฉลากบอกปริมาณ สัดส่วน หรือสารสำคัญที่แน่นอน

4. ถูกวิธี วิธีการใช้ยาหรือการนำสมุนไพรมาปรุงประกอบยา ควรทำให้ถูกต้องตามหลัก เช่น บางชนิดต้องใช้ต้นสด คั้นน้ำ ต้มเคี่ยว ต้มกับน้ำ หรือดองเหล้า เป็นต้น หากต้องการปรับเปลี่ยนเป็นวิธีอื่น จำเป็นต้องศึกษาถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัยก่อนจะใช้จริง เนื่องจากสารเคมีในพืชแต่ละชนิดมีความหลากหลาย การเปลี่ยนวิธีเตรียมยาอาจทำให้สารที่ถูกสกัดออกมาแตกต่างกัน ซึ่งบางครั้งอาจเกิดอันตรายได้

5. ถูกโรค เช่น หากต้องการบรรเทาอาการท้องผูก ก็ต้องใช้สมุนไพรที่มีฤทธิ์ช่วยระบาย ถ้าไปใช้สมุนไพรที่มีรสฝาดจะทำให้ท้องยิ่งผูกมากขึ้น หรือถ้าหากจะใช้ร่วมกับการรักษาโรค หรือมุ่งหวังผลเพื่อการรักษาโดยตรง แนะนำให้ขอคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น แพทย์แผนปัจจุบัน แพทย์แผนไทย หรือเภสัชกร เป็นต้น เพื่อความปลอดภัยและประโยชน์สูงสุด

นอกจากนี้อย่าลืมเลือกผลิตภัณฑ์สมุนไพรที่มีอ.ย.รับรอง จากผู้ผลิตที่ได้มาตรฐาน และอย่าลืมอ่านฉลากก่อนใช้ยาทุกครั้งนะคะ ด้วยความปรารถณาดีจาก พาราไดม์ ฟาร์มา